Sự cần thiết phải nâng tỷ lệ trưởng thôn, tổ dân phố là đảng viên

Điều 4 Hiến pháp năm 2013 đã khẳng định “Đảng Cộng sản Việt Nam… là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội”. Điều đó đã xác lập vị trí, vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và toàn xã hội.

Thôn, bản, tổ dân phố (thôn, tổ dân phố) mặc dù không phải là một cấp hành chính mà là tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư có chung địa bàn cư trú trong một khu vực ở một phường, xã, thị trấn; nhưng đây là nơi thực hiện dân chủ trực tiếp để phát huy các hình thức hoạt động tự quản, tổ chức để Nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước... Do đó, thôn, tổ dân phố có vị trí, vai trò quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương; là nơi tổ chức nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ cấp trên giao. Trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố có vai trò quan trọng, là người trực tiếp nhận và hướng dẫn, tổ chức thực hiện nhiệm vụ từ chính quyền cấp xã; là những người sát dân, gần dân, hiểu dân nhất... Tuy nhiên, hiện nay có một vấn đề đặt ra đối với vai trò lãnh đạo toàn diện của Đảng khi mà trên địa bàn tỉnh vẫn còn trên 20% thôn, tổ dân phố trưởng thôn, tổ dân phố không là đảng viên.

Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011), đã xác định các phương thức lãnh đạo của Đảng, trong đó có lãnh đạo bằng cách “giới thiệu những đảng viên ưu tú có đủ năng lực và phẩm chất vào hoạt động trong các cơ quan lãnh đạo của hệ thống chính trị” và “Đảng lãnh đạo thông qua tổ chức đảng và đảng viên hoạt động trong các tổ chức của hệ thống chính trị, tăng cường chế độ trách nhiệm cá nhân, nhất là người đứng đầu”. Dó đó, để tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng cần tăng cường giới thiệu những đảng viên ưu tú tham gia ứng cử, bầu giữ chức trưởng thôn, tổ dân phố. Thực tế cho thấy, trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố là đảng viên sẽ có điều kiện trực tiếp cùng chi ủy, chi bộ bàn bạc, xây dựng nghị quyết sát với thực tiễn hơn và khi nắm chắc nghị quyết của chi bộ, chủ trương chỉ đạo của cấp ủy cấp trên thì việc triển khai thực hiện chủ trương của Đảng sẽ được thuận lợi hơn. Những nơi trưởng thôn là đảng viên, phong trào quần chúng được nâng lên, khối đoàn kết toàn dân được củng cố; phát huy dân chủ, tính năng động, sáng tạo của quần chúng tham gia hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị của địa phương.

Thực trạng trưởng thôn, tổ dân phố là đảng viên ở tỉnh Bắc Giang

Tỉnh Bắc Giang hiện có 209 xã, phường, thị trấn với 2.127 thôn, tổ dân phố. Năm 2011 tỷ lệ trưởng thôn, tổ dân phố là đảng viên đạt 47,8%, đến năm 2015 tỷ lệ này mới được nâng lên 57%. Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc nâng tỷ lệ trưởng thôn, tổ dân phố là đảng viên đối với vai trò lãnh đạo của Đảng, cũng như xây dựng những “hạt nhận”, "nhịp cầu" nối dân với Đảng; thời gian qua, Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã đặc biệt quan tâm và có nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo về vấn đề này. Ngày 10/5/2016, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Nghị quyết số 74-NQ/TU về tiếp tục nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên trong Đảng bộ tỉnh giai đoạn 2016-2020, trong đó đề ra mục tiêu đến cuối nhiệm kỳ, nâng tỷ lệ trưởng thôn, tổ dân phố là đảng viên lên 75% trở lên, đây là cơ sở để các cấp ủy, tổ chức đảng trong tỉnh tập trung vào cuộc để nâng tỷ lệ trưởng thôn, tổ dân phố là đảng viên năm 2021 lên 77,6%.

Tuy nhiên, đến đầu năm 2022 trước khi tổ chức bầu cử trưởng thôn nhiệm kỳ 2022-2025, toàn tỉnh Bắc Giang vẫn còn trên 20% trưởng thôn, tổ dân phố chưa là đảng viên, có nơi tỷ lệ này vẫn chiếm gần 40%; trước thực trạng đó đã đặt ra yêu cầu, sự quyết tâm trong lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong tỉnh.

Giải pháp đồng bộ, quyết liệt để nâng tỷ lệ trưởng thôn, tổ dân phố là đảng viên ở Bắc Giang

Nhằm nâng cao hơn nữa vai trò của Đảng ở địa bàn thôn, tổ dân phố, Nghị quyết Đại hội XIX của Đảng bộ tỉnh đã đặt ra mục tiêu đến năm 2025 “Phấn đấu nâng tỷ lệ trưởng thôn, bản, tổ dân phố là đảng viên lên trên 90%”. Để cụ thể Nghị quyết Đại hội XIX của Đảng bộ tỉnh; ngày 30/9/2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Chỉ thị số 14-CT/TU về nâng tỷ lệ đảng viên trong đội ngũ trưởng thôn, tổ dân phố; Nghị quyết số 198-NQ/TU về nhiệm vụ lãnh đạo của Tỉnh ủy năm 2022, Công văn số  1063-CV/TU ngày 22/02/2022 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về đại hội chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở và bầu cử trưởng thôn nhiệm kỳ 2022 - 2025 đã cụ thể hóa mục tiêu và có lộ trình phù hợp, đặt ra mục tiêu phấn đấu đến hết năm 2022 nâng tỷ lệ trưởng thôn là đảng viên toàn tỉnh đạt trên 85%, cùng nhiều giải pháp đồng bộ, quyết liệt, như:

(1) Tăng cường tuyên truyền, quán triệt về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của trưởng thôn là đảng viên; làm tốt công tác tư tưởng, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân, vận động tạo sự đồng thuận, ủng hộ của Nhân dân từ đó lựa chọn, giới thiệu đảng viên thực sự gương mẫu, có uy tín, năng lực ứng cử để bầu trưởng thôn. 

(2) Tập trung xây dựng đội ngũ đảng viên đủ năng lực, uy tín, tiêu chuẩn, điều kiện để dự nguồn giới thiệu ứng cử trưởng thôn. Gắn việc chuẩn bị nhân sự chi ủy, bí thư, phó bí thư chi bộ với việc chuẩn bị nhân sự bầu trưởng thôn.  

(3) Lãnh đạo cơ quan nhà nước có thẩm quyền điều chỉnh nhiệm kỳ trưởng thôn thống nhất với nhiệm kỳ đại hội chi bộ; tổ chức bầu trưởng thôn nhiệm kỳ 2022 - 2025 cùng một ngày trên địa bàn huyện, thành phố. Chỉ đạo thực hiện quy trình bầu trưởng thôn theo quy định của pháp luật; trong đó, đặc biệt quan tâm, ưu tiên lựa chọn, giới thiệu đảng viên đủ tiêu chuẩn theo quy định để ban công tác mặt trận thôn hiệp thương giới thiệu bầu trưởng thôn.

(4) Chỉ đạo, hướng dẫn mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở; phối hợp lựa chọn, giới thiệu nhân sự là đảng viên đủ tiêu chuẩn để Nhân dân hiệp thương giới thiệu bầu trưởng thôn.

(5) Các huyện ủy, thành ủy xây dựng kế hoạch để triển khai thực hiện, bảo đảm chỉ đạo tổ chức thành công đại hội chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở và bầu cử trưởng thôn nhiệm kỳ 2022 - 2025 theo yêu cầu đề ra. Phân công các đồng chí cấp ủy viên, ủy viên ban thường vụ cấp ủy thường xuyên chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc; kịp thời cho ý kiến chỉ đạo, giải quyết các vấn đề phát sinh.

(6) Đảng ủy các xã, phường, thị trấn xây dựng kế hoạch thực hiện; nắm chắc tình hình đảng viên của các chi bộ thôn để chỉ đạo chuẩn bị thật tốt nhân sự đại hội chi bộ và nhân sự bầu trưởng thôn.

Kết quả bước đầu khả quan, dự báo tỷ lệ trưởng thôn là đảng viên vượt mục tiêu đề ra

Thực hiện chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, các huyện ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy đã nghiêm túc triển khai; đã tổ chức hội nghị triển khai, quán triệt các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy; 100% cấp ủy huyện đã ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn về đại hội chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở và bầu cử trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố; đồng thời, chỉ đạo 100% các đảng ủy cơ sở xây dựng kế hoạch và tổ chức hội nghị triển khai, quán triệt kế hoạch đại hội chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở và bầu trưởng thôn, tổ dân phố. Thành lập các tổ công tác thường xuyên kiểm tra, nắm tình hình, dư luận đảng viên và Nhân dân, xử lý dứt điểm những phát sinh liên quan đến nhân sự chi ủy và nhân sự giới thiệu ứng cử trưởng thôn; chủ động định hướng nhân sự đại hội chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở; nhân sự trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố nhiệm kỳ 2022-2025, bảo đảm 100% chi bộ có nhân sự trong chi ủy giới thiệu ứng cử trưởng thôn, tổ dân phố…

Với những cách làm đồng bộ, hiệu quả từ tỉnh đến cơ sở như trên, bước đầu đã đem lại hiệu quả rõ rệt; đến ngày 19/5/2022, đã có 02 huyện cơ bản tổ chức xong bầu cử trưởng thôn, tổ dân phố, trong đó tỷ lệ trưởng thôn, tổ dân phố là đảng viên đạt cao, vượt xa mục tiêu đề ra (huyện Lục Ngạn đạt 94,8%, huyện Hiệp Hoà đạt 89,84%); theo kế hoạch các huyện, thành phố sẽ đều tổ chức bầu cử trưởng thôn, tổ dân phố đồng loạt trong một ngày và hoàn thành trước ngày 30/6/2022, dự kiến tỷ lệ trưởng thôn, tổ dân phố là đảng viên toàn tỉnh đạt khoảng 90%, vượt mục tiêu đề ra trong năm 2022 là 85%.

Với những kết quả đã, đang và sẽ đạt được trong bầu cử trưởng thôn, tổ dân phố nhiệm kỳ 2022-2025, tỷ lệ trưởng thôn, tổ dân phố là đảng viên trên địa bàn tỉnh sẽ được nâng lên; đây sẽ là yếu tố quan trọng tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, giúp công tác lãnh đạo, tổ chức triển khai nghị quyết của cấp trên và của chi bộ thuận lợi, kịp thời, đồng bộ, hiệu quả. Đội ngũ trưởng thôn khi là đảng viên sẽ có điều kiện thuận lợi hơn cùng các đảng viên trong chi bộ triển khai có hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến Nhân dân, góp phần đưa nghị quyết của chi bộ, của cấp ủy cấp trên và của Đảng vào cuộc sống, xây dựng Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh, góp phần nâng cao hơn nữa đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân./.

                                                                                                                       Bùi Công Vỹ

Trưởng phòng Tổng hợp, VPTU.